wspomina

Leokadia Kubiak

ur. 01.12.1926

BIOGRAFIA

Urodzona w Podgórzycach łódzka szwaczka brygadzistka.

„Wyrywali kamienie z jezdni i rzucali na pałace fabrykanta”

odsłuchaj

Łódź niewiele się zmieniła. Łódź zmieniła się teraz tylko dlatego, że powstały właśnie te bloki, które teraz są takie modne. Które zaczęły budować się w czasach komunistycznych. Bo przed wojną przecież takich osiedli nie było. Na przykład tu, co wy mieszkacie teraz, to były wsie. Tu przed wojną nic nie było przecież. Łódź tylko jako było Bałucki Rynek, Plac Wolności - to była Łódź. Łódź była malutka przecież. A dopiero w latach komunistycznych się to wszystko rozrosło. Powstały bloki, dzielnice ...

więcej

„Zaawansowałam na brygadzistkę”

odsłuchaj

Do zakładu pracy dostałam się, ponieważ skończyłam tę szkołę krawiecką i tak byłam byłam przyzwyczajona. Tak mnie nauczono przynajmniej. I zostałam taką krawcową. Bo wtedy jeszcze nie było takich punktów, sklepów w ogóle nie było, gdzie można było kupić sukienkę czy bluzkę. Takich sklepów nie było. A więc były prywatne krawcowe. Ja właśnie byłam taką prywatną krawcową. W swoim mieszkaniu, razem mieszkałam z rodzicami,  kupiliśmy maszynę do szycia. I przychodziły do mnie panie, które znałam,...

więcej

„Nasza spółdzielnia to szyła wszystko tylko na zagranicę”

odsłuchaj

Szyliśmy trochę na kraj, ale najwięcej szyliśmy na zagranicę, do Niemiec. Były bardzo sukienki wypracowane, modelowe. Sukienka każda jedna była na podszewce. Nie była sukienka taka jak dzisiaj. Były może wtedy inne mody, ale sukienka musiała być wierzch i spód. Na spodzie była na podszewce takiej, co to szyliśmy przeważnie na eksport, do Niemiec. Był niemiecki kontroler, który nas kontrolował. I był taki duży samochód tak, jak to dzisiaj te duże tiry są. Jak żeśmy uszyli sto sztuk sukienek czy d...

więcej

„Nie dniówka, tylko akord”

odsłuchaj

Tyle ile szyjesz, tyle zarabiasz. Dlatego ja musiałam czasem ochrzanić szwaczki. Bo tak początek miesiąca, najczęściej właśnie początek miesiąca. Pierwszy, drugi, trzeci, czwarty, ja mówię: "obliczyliście, ile żeście zarobili?". Przychodzi piętnasty, dwudziesty. Ja mówię: "obliczyliście sobie, ile żeście zarobili? Ile żeście uszyli?".  No i tak zmusiłam ich. Bo czasem to sama ich obliczyłam, ile sukienek jest uszyte, ile na ten dzień zarobiła. Bo przecież to był akord. N...

więcej

„Krojenie i szycie uwielbiałam”

odsłuchaj

Nie, nie. Zmiany pracy nigdy nie planowałam, bo ja szycie uwielbiałam. Krojenie i szycie uwielbiałam. To moja pasja była. Moje krawiectwo było moją pasją. Tak, że innej pracy nie szukałam.

więcej

„Mnie zaawansowało, mam wrażenie, za mądrzenie się”

odsłuchaj

Po prostu mnie zaawansowało, mam wrażenie, za mądrzenie się. Za mądrzenie się. Bo było tak, że szwaczki zaczęły się buntować, bo obliczyłyśmy sobie, że te stawki, co mi nadali (bo to produkcja się zmieniała. Były sukienki trudniejsze, łatwiejsze a więc i cena była za operacje inna), akurat były takie marne. Marne te ceny. Zaczęły się szwaczki buntować, nie chciały szyć. Zaczęły strajkować. To znaczy przestały szyć, siedziały przy maszynie i nie szyły. Jeden dzień, drugi, trzeci, tego. No i w koń...

więcej

„To taki mój sukces był wtedy”

odsłuchaj

Z tymi kontrahentami niemieckimi to było w ten sposób, że szyliśmy na eksport sukienki. Niemiec przywoził nam daną sukienkę jako model. Na wieszaku, na manekinie żeśmy położyli. Każda sobie obejrzała, że tak mamy tą sukienkę uszyć, jak ona jest pokazana. No więc obejrzeliśmy ten model i uszyliśmy te sukienki. Było dwieście sztuk uszytych. A ten niemiecki brakarz, on przyjeżdżał tylko raz na tydzień. A ja tylko pilnowałam tej produkcji, żeby szła dobrze. Że jak w opisie był szew centymetr, to mus...

więcej

„Tak że wytańczyłam się bardzo dużo”

odsłuchaj

Badaczka: A lubiła pani chodzić po Łodzi? Spacerować po Łodzi? Leokadia Kubiak: To znaczy spacerować może nie. Tylko lubiłam wtedy, kiedy na przykład koniecznie musiałam wychodzić do miasta, bo musiałam szukać. Bo to były też trudności. zaopatrzenie nie było takie jak dzisiaj. Trzeba było szukać nici, guziki, wszystko to co było mi potrzebne. To wtedy tak musiałam po mieście szukać te sklepy pasmanteryjne. Nie było ich tak dużo, to wtedy musiałam. Tak specjalnie spacerować po Łodzi to nie. ...

więcej

„Chociaż była bieda, ale imieniny się hucznie odprawiało”

odsłuchaj

Imieniny owszem ludzie organizowali u siebie w swoim domu. I najczęściej zapraszali najbliższą rodzinę. Imieniny były huczne. Może nie huczne, tylko, powiem szczerze, że dzisiaj to mamy telewizję, dzisiaj mamy komputer. A w tamtych czasach to ja pamiętam, to kanapki się zrobiło takie tylko gotowe. Nie tak jak dzisiaj, że się przyjęcie robi prawie jak na wesele. A w tamtych czasach to na kilku talerzykach się porobiło trochę kanapek i trochę alkoholu, trochę piwa. No i się śpiewało piosenki. Bawi...

więcej

„Do gimnazjum z mojej klasy poszła tylko jedna dziewczynka”

odsłuchaj

Nie, z mojej rodziny nikt nie pracował w włókiennictwie. Tylko mieszkałam na Przędzalnianej, to sąsiadka pracowała jako prządka. To tylko z jej opowieści wiem, jak to się pracowało Ale z mojej rodziny nie pracowali. Na przykład mój ojciec pracował w przemyśle cięższym. Mama przed wojną nie pracowała. Nie było pracy dla kobiet tak dużo. Mama nie pracowała. Musiało nam starczyć to, co ojciec zarobił. Dopiero potem, jak się zmienił ustrój, za czasów PRL-owskich to można było znaleźć pracę. Więcej b...

więcej

„Dziewczyny już nie chciały bawełny, wolały jedwab”

odsłuchaj

Jedni wyjeżdżali do Turcji czy do Bułgarii na handel. To znaczy tam kupowali albo złoto, albo kożuchy. Przywozili do Polski, sprzedawali. Tak ludzie handlowali, bo już nie było tych fabryk. To ludzie w ten sposób zaczęli prowadzić życie. I taki handel powstał. Dlatego włókiennictwo straciło, bo już ta bawełna nie była modna, już nikt nie chciał chodzić w bawełnianej sukience. Dziewczyny już nie chciały, wolały jedwab. Wolały już inne suknie. Nastały takie grempliny, się nazywały. Takie bawełnian...

więcej

„Bardzo popularne było czytelnictwo”

odsłuchaj

Oczywiście. Bardzo popularne było czytelnictwo. Ludzie bardzo czytali. Za moich czasów bardzo było rozwinięte czytelnictwo. Dzisiaj młodzież wcale nie chce czytać. No ty akurat lubisz czytać, ale Tomek, Krzysio, jak mieli kartkówkę, mieli wypracowanie napisać na temat literatury naszej "Ogniem i mieczem" czy "Potop", czy coś, to "babcia napisz, no, babcia napisz, no". Ja mówię: "to weźta książkę i przeczytajta".

więcej

„Dozorca miał wiadro, wapno, szczotkę i te wszystkie ścieki tym wapnem opryskał”

odsłuchaj

A Łódź teraz jest bardziej kolorowa. No przez te bloki jest bardziej kolorowa. Bardziej czysta, bo jest przecież skanalizowana. Kochana, jak przed wojną ja szłam - mieszkałam na Przędzalnianej, a szłam do mojej cioci na Pojezierską - to przecież szliśmy najczęściej pieszo. Bo za przejazd tramwajowy to mieliśmy kolację. To było szkoda, to się szło pieszo. No to czasem chusteczką nos zatkać, bo taki był smród. Bo przecież nie było kanalizacji i wszystkie ścieki były na wierzchu przecież. No dzisia...

więcej

„Ucieszyliśmy się, że wreszcie tej komuny nie ma”

odsłuchaj

Więc jak nastała komuna na początku, to ludzie się bardzo cieszyli. Bo były przecież slogany: "wszystko dla mas", "wszystko jest nasze". Więc na początku się bardzo cieszyli. Ale po którymś roku zaczęli przeglądać na oczy, bo nie było tak, jak reklamowali. Nie było tak. Więc ucieszyli się wtedy, jak się zmieniło. Jak się ta demokracja zmieniła właściwie. Że już nie ma tej komuny. Bo za komuny to niejeden miał dobrze, a niejeden miał źle. No i dużo rzeczy. Była prasa podziemna...

więcej

powiązane zasoby

ul. Armii Czerwonej 113/117