wspomina
Wacława Zaczek
ur. 03.07.1924
BIOGRAFIA
Urodzona w 1924 roku w Łodzi, bardzo mocno związana z tym miastem, zwłaszcza z dzielnicą Bałuty. Szkołę podstawową ukończyła przed wojną. W 1942 roku wywieziona (z łapanki) na roboty do Niemiec, do Łodzi wróciła 16 marca 1945 roku.
Po wyzwoleniu skończyła szkołę średnią, pracowała w cerowalni, następnie po kursie maszynopisania w prokuraturze przy Placu Dąbrowskiego i od 1947 roku w Łódzkich Zakładach Garbarskich (aż do emerytury w 1980 roku). Wyszła za mąż w 1963 roku, ma dwie córki.
We wczesnym dzieciństwie mieszkała na ulicy Dworskiej (obecnie WiN), od roku 1936 na Brzezińskiej (obecnie Wojska Polskiego), następnie do 1945 roku na Cegielnianej (Jaracza) i od 1946 na Andrzeja Struga. W latach 60. kolejno na Limanowskiego, Harcerskiej i Wojska Polskiego. Od roku 1980 do dziś mieszka na ulicy Zmiennej.
Siostra Władysława Popioła.
No cóż, w Łodzi żyło nam się dobrze, nie mogę powiedzieć. Ojciec był pracownikiem fizycznym, pracował sam. Mama zajmowała się czwórką dzieci, miałam jeszcze trzech braci. Żyło nam się nieźle. Z sąsiadami, mieliśmy sąsiadów i Żydów, i Niemców. Żyliśmy w zgodzie, w takiej sąsiedzkiej harmonii, z dziećmi i żydowskimi, i niemieckimi bawiliśmy się na podwórku, jak to dzieci. I to tak było do wybuchu II wojny światowej. Cóż, bracia starsi już pracowali, to w soboty, jak mieli wypłaty, j...
więcej
Szkoła była, to znaczy chodziłam tu, na Staszica, blisko też miałam do szkoły. Nauczyciele też byli rzeczywiście bardzo dobrzy, oddani dzieciom. Tam nie było tak, że jak któreś dziecko po prostu... no, wolniej myślało, to nie było zostawione sobie, tylko pani zostawała, nauczycielka zostawała i pomagała. Zresztą jedni drugim pomagali, ja też miałam taką koleżankę, która... no, nie szło jej, ta nauka jej nie szła. To zwykle po szkole, moi rodzice wiedzieli o tym, zostawałam u niej i&nbs...
więcej
Tak jak mówię, przed wojną był porządek. Przed wojną Łódź, mimo że nie było kanalizacji, to chodzili dzielnicowi. Rynsztoki były oczywiście, ale to musiały być wybielone, jeśli między tymi kamieniami, gdzie był obudowany ten rynsztok, to jak trawa wyrosła, to musieli to wszystko wyskubać. Musiało być bez bez trawy i pomalowane wapnem. Musiało być czysto. Także nie tak, jak teraz, nie ma kanalizacji, to smród z tego idzie, jak nie wiem co. Czysto było.
Mieliśmy pokój z kuchnią, to nas było tyl...
więcej
A w czasie okupacji to moja mama, jak ja byłam w Niemczech, chodziła właśnie do rodziny na wieś i zawsze coś tam przywiozła do domu, bo z tych kartek trudno było wyżyć. Margaryna i powidła z buraków, albo z marchwi. Marmolada, to było jedzenie.
Mieliśmy sąsiada, Niemca. I imię, i nazwisko niemieckie. Z rodziny zapisali się na tę listę, podpisali tą volkslistę. On pracował jako robotnik fizyczny, właśnie też w tej firmie przewozowej, tylko już u Niemca, nie tego Żyda. I on, mówię o B...
więcej
(...) bo ja jestem na Bałutach urodzona, wychowana, i na Bałuty wróciłam. Tylko że już do innego domu. Tamten był dom, no jak to w Łodzi, tu w tej dzielnicy, nieskanalizowany, a nie było to zbyt uciążliwe z uwagi na to, że wszystko było. Balia była, wodę się nagrzewało i nalewało do balii. A jak nie, to szło się do znajomych, którzy mieli łazienkę. A po wyzwoleniu wyrzucili nas przecież tutaj z Bałut, bo tu było getto. Tośmy zamieszkali na Jaracza. To na Jaracza już było lepiej.
Także na...
więcej
Jak jeszcze byłam panienką, to się przychodziło do domu, jeszcze mieszkałam z rodzicami, to też czytałam dużo. Ale miałam w pracy koleżanki, to żeśmy się umawiały, do kina się szło, do teatru. Dużo chodziłam na operetki. To była "Operetka Lutnia", teraz jest tu na Północnej, wcześniej była na Piotrkowskiej 243, w podwórku. Ten budynek tam jeszcze jest, on teraz ma inne przeznaczenie, myślę. No to na każdej premierze musiałyśmy być z koleżanką. I potem stamtąd, z Piotrkowskiej, wracaliś...
więcej
A Łódź się zmieniała, najbardziej się zmieniła właśnie tutaj, na Bałutach, bo tutaj nawet przed Szkołą Wyższą Sztuk Plastycznych, to były same domeczki małe, parterowe. Stąd tyle drzew tam jest, bo każdy dom miał jakiś ogródek, jakieś drzewka, także tam się teraz zrobiło dość gęsto. Jeszcze tylko najdłużej były siostry Urszulanki tutaj. Ale teraz wybudowały sobie klasztor na Sikawie i tam są, a tu nawet śladu nie ma, że tu były domki.
więcej
Ludzie, ludzie, znaczy łodzianie, rdzenni łodzianie, są życzliwi. I dla obcych też. Dlatego że, no... lekko nie mieli. Jak tkaczki pracowały na trzy zmiany od rana, po południu, na noc, no to jak szła matka i ojciec do pracy, to sąsiedzi zawsze na dzieci uważali, pilnowali dzieci. Ja przynajmniej nie doznałam czegoś złego od sąsiadów, od znajomych, rdzennych łodzian, nie mogę powiedzieć. Ale wszędzie są różni ludzie.
więcej
w pięćdziesiątym szóstym roku, po ukończeniu studiów dostałem propozycję objęcia chórmistrz zostałem chórmistrzem w Państwowej jeszcze wówczas się nazywała Operetce w Łodzi. po raz pierwszy się zetkn...
więcej
Międzyczasie w siedemdziesiątym chyba piątym roku Kazimierz Dejmek wystawił Operetkę Gombrowicza słynną i muzykę do tego spektaklu skomponował Profesor Kiesewetter, który koniecznie chciał, żebym ja t...
więcej
W Operetce Łódzkiej. Pracowała przez cztery lata i tam doczekała się nawet takiej, kto to wystawiał Sykała, tak? Dobrze, Roman Sykała wystawił w Łodzi pierwszy musical zagraniczny Kiss me Kate w tłum...
więcej
Szkoła, do której myśmy uczęszczały z siostrą, miała taki zwyczaj, to była prywatna szkoła Zofii Pętkowskiej, że co roku przyjmowała bezpłatnie dzieci ubogie, no powiedzmy sobie, biednych ludzi. Także...
więcej
Do Łodzi się przeprowadziłem w 1959. Mieszkałem na Narutowicza 57. (…) A później na Nowotki dostałem mieszkanie, Nowotki 35. I stamtąd na Teofilów, na Traktorową się przeniosłem. To już ze ...
więcej
Niemcy wkroczyli do Łodzi 7 września, no to już się nie wychodziło. Tylko wieczorem, jak już fabryka nie była czynna, to po prostu taki spacer się odbywało po terenie fabrycznym, żeby troszkę nałykać ...
więcej
Po szkole ja zaczęłam pracować i pracowałam na Kościuszki 1. Tam było na parterze, to się nazywało Angielsko-Polskie Towarzystwo Handlowe. Pamiętam, w tym samym budynku, też na parterze, był Fundusz P...
więcej
Szkoła była, to znaczy chodziłam tu, na Staszica, blisko też miałam do szkoły. Nauczyciele też byli rzeczywiście bardzo dobrzy, oddani dzieciom. Tam nie było tak, że jak któreś dziecko po prostu... no...
więcej
A w czasie okupacji to moja mama, jak ja byłam w Niemczech, chodziła właśnie do rodziny na wieś i zawsze coś tam przywiozła do domu, bo z tych kartek trudno było wyżyć. Margaryna i powidła z...
więcej
A przed wojną Żydzi, to mieli, powiedzmy, taką bańkę, proszę panią. To była. Wysoka, tak wysoka. Tu było przylutowane normalnie, tu były drzwiczki, pod spodem było palenisko, no, gdzieś tak wysokie by...
więcej
Ale w roku 1924 dowiedziano się o nim [inż. Zygmuncie Przedpełskim] tutaj w Łodzi. Mianowicie zarząd miejski w Łodzi przystępował do budowy kanalizacji i wodociągów. Burmistrz miasta Zgierza pan Świer...
więcej
Na pewno była dobra atmosfera. Według mnie dobra. Dlaczego? Dlatego, że ludzie się nawzajem szanowali. Nie było jakichś walk między sobą, bo ja nie mam pracy, ty masz pracę. Pracy, jak mówię, było w b...
więcej
