Wkręciło w tryby

Co najważniejsze? No po prostu, wie pani, jak to pani wytłumaczyć. Najważniejsze po prostu, jak ja robiłam, to były te szpulki papierowe. No to były fajne, bo chwyciły. Chwyciła pani szpileczkę, nie pokaleczyła się, nieraz się poparzyło, bo trzeba było szybko przycisnąć, żeby ta szpulka po dłoni nie leciała, nie turlała się. A jak robili ten wątek, to takie małe szpuleczki drewniane, jeszcze miały takie okucia takim zwanym, no, metalowe. Nieraz który się tam ten metal odchylił troszkę czy coś, to palucha tak to rozerwało. Bo jak był przykładowo, coś pani tu sterczy, kawałek metalu, nie, to jak w biegu, to ile razy paluchy pokaleczyło. A to w biegu łapało, to paluchy kaleczyło. A to wątek duży, to potem zmienili, zrobili takie uchwyty, że jak ja chciałam szpilkę chwycić, to już nie ręką, tylko takie były automaty takie, takie były uchwyty. Wie pani, przycisnęłam, dopiero sobie mogłam spokojnie szpulkę chwycić. Spokojnie, porobili. A tak to było wszystko w biegu, że nieraz i pokaleczyło człowieka i poparzyło, a potem zrobili takie uchwyty. Nawet ja, co wtedy pracowałam, to kolanem ten uchwyt przytrzymałam, a tu już swoje robiłam. Tak że potem tak ulepszyli to. Człowiek taki bardziej pewniejszy tej maszyny, bo wiedział, że coś się nie stanie. A tak to trzeba uważać, bo jak pani mówię, sobie krzywdę można wielką zrobić i poparzyć paluchy i rozkaleczyć, i w ogóle.

Badaczka: A dużo było takich wypadków? Poważniejszych?

AM: No u nas raczej nie. Jeżeli to tam rozkaleczył, czy poparzył. A była tam na przygotowawczym, też facetowi palca, ten i ten, o! Ucięło. Wkręciło w tryby. To aż doktor, skórę mu ściągnęło, wsadził tam i jak był behapowiec, była komisja. No a jak mieliśmy takiego mistrza, to był taki w ogóle. Ktoś zachorował, czy coś, to bo źle idzie. Bo nieraz, jak pani mówię, to że źle idzie znakiem tego, że dostaliśmy złe włókno. Że po prostu ciężko było to robić z tym włóknem, bo to sam kurz dostawali. No i jak on był taki przezorny w ogóle jak tam coś, bo już tego, że zachoruje, bo to, bo tamto, był,  ktoś coś zrobił, bo celowo, żeby na zwolnienie iść. No i jak była komisja, behapowiec, no i ten nasz majster salowy niby to był, bo był salowej majster. I jak był behapowiec, i była ta komisja, i poszedł, chciał pokazać tak dokładnie, że wsadził tam palucha niepotrzebnie i jemu też wsadziło, i te paluchy urwało. No. A wszyscy: Ojeja, komu jak komu, ale jemu, dobrze, że tak się stało, bo już ludzie mieli na niego, wie pani, gały. I tak chciał dokładnie pokazać, że on to lekceważył, że to nie powinien tak zrobić, a on jakoś tak i zerwało mu te paluchy. To jeszcze do dziś widzę, jak na posadzce te paluchy dwa leżały, dotąd skóra ściągnięta. A tak raczej nie było tak wypadków, tak raczej nie było, żeby tam były poważniejsze. Mogłoby się stać, żeby mógł mi całą rękę na przygotowawczym tam wciągnąć na tych rantach tak zwanych, nie. Że mogłoby wtedy te tryby całą rękę wciągnąć, trzeba było to uważać.

Badaczka: A przy tych maszynach trzeba było stać, tak?

AM: Tak, cały czas. To była praca chodząca, tylko jak, mówię pani, jak było dobre włókno, dobrze szło, to była chwila wolna, można było usiąść, posiedzieć, czy iść zjeść posiłek. A tak to cały czas na okrągło chodząca praca. Przez tyle lat się zrobiło te parę kilometrów, niestety.